Ðîçãëÿíåìî ðóõ Ñîíöÿ

1. Ñïîñòåð³ãà÷ íà ï³âí³÷íîìó ïîëþñ³ Çåìë³. φ=90^î.

íå çàõîäÿòü ñâ³òèëà, ó ÿêèõ δ_¤≥0^î (ç 21 áåðåçíÿ ε ïî 23 âåðåñíÿ ♎);

íå ñõîäÿòü ñâ³òèëà, ó ÿêèõ δ_¤<0^î (ç 23 âåðåñíÿ ♎ ïî 21 áåðåçíÿ ξ);

Ïî÷èíàþ÷è ç 21 áåðåçíÿ Ñîíöå íå çàõîäèòü ³ â íàñë³äîê äîáîâîãî ðóõó íåáåñíî¿ ñôåðè îïèñóº êîëà ìàéæå ïàðàëåëüí³ äî ãîðèçîíòó, ï³äí³ìàþ÷èñü âñå âèùå ³ âèùå; â äåíü ë³òíüîãî ñîíöåñòîÿííÿ (a - 22 ëèïíÿ) h_max=23^î27’.

23 ñåðïíÿ Ñîíöå çàõîäèòü ï³ä ãîðèçîíò ³ ïî÷èíàºòüñÿ í³÷, ÿêà òðèâຠï³âðîêó. Îïèñóþ÷è ìàéæå ïàðàëåëüí³ êîëà îïóñêàºòüñÿ ï³ä ãîðèçîíò âñå íèæ÷å.  äåíü çèìîâîãî ñîíöåñòîÿííÿ (g - 22 ãðóäíÿ) âîíî îïóñêàºòüñÿ ï³ä ãîðèçîíò íà âèñîòó h_min=–23^î27’, à ïîò³ì çíîâó íàáëèæàºòüñÿ äî ãîðèçîíòó.

2. Ñïîñòåð³ãà÷ íà ï³âí³÷íîìó ïîëÿðíîìó êîë³. φ=+66^î33’.

íå çàõîäÿòü ñâ³òèëà, ó ÿêèõ δ≥23^î27’;

íå ñõîäÿòü ñâ³òèëà, ó ÿêèõ δ<–23^î27’.

Òóò Ñîíöå íå çàõîäèòü â äåíü ë³òíüîãî ñîíöåñòîÿííÿ ³ íå ñõîäèòü â äåíü çèìîâîãî ñîíöåñòîÿííÿ.  ðåøòà äí³â Ñîíöå íà ö³é øèðîò³ ³ ñõîäèòü ³ çàõîäèòü, ïðè÷îìó h_¤max=+46^î54’ â äåíü ë³òíüîãî ñîíöåñòîÿííÿ. Íà ï³âäåííîìó ïîëÿðíîìó êîë³ (φ=66^î33’) Ñîíöå íå çàõîäèòü â äåíü çèìîâîãî ñîíöåñòîÿííÿ ³ íå ñõîäèòü â äåíü ë³òíüîãî ñîíöåñòîÿííÿ.

ϳâí³÷íèé ³ ï³âäåííèé ïîëÿðí³ êîëà º òåîðåòè÷íèìè ãðàíèöÿìè ì³æ ãðàíèöÿìè òèõ ãåîãðàô³÷íèõ øèðîò, äå ìîæëèâ³ ïîëÿðí³ äí³ ³ íî÷³ (äí³ ³ íî÷³, ùî òðèâàþòü > 24 ãîäèí). 

Ó ì³ñöÿõ, ùî ëåæàòü çà ïîëÿðíèìè êîëàìè Ñîíöå áóâຠòèì á³ëüøå íå çàõîäèòü, ÷èì áëèæ÷å ì³ñöå äî ãåîãðàô³÷íèõ ïîëþñ³â.

Íå çàõîäÿòü ñâ³òèëà, ó ÿêèõ δ≥66^î33’ .

Íå ñõîäÿòü ñâ³òèëà, ó ÿêèõ δ≤-66^î33’.

3. Ñïîñòåð³ãà÷ íà ï³âí³÷íîìó òðîï³êó. φ=+23^î27’ .

Ñîíöå çàâæäè ñõîäèòü ³ çàõîäèòü.  äåíü ë³òíüîãî ñîíöåñòîÿííÿ äîñÿãຠîï³âäí³ ìàêñèìàëüíî¿ âèñîòè h_¤max=90^î, ïðîõîäèòü ÷åðåç çåí³ò.  ðåøòà äí³â ðîêó Ñîíöå îï³âäí³ êóëüì³íóº íà ï³âäåíü â³ä çåí³òó. Ó äåíü çèìîâîãî ñîíöåñòîÿííÿ éîãî ïîëóäåííà ì³í³ìàëüíà âèñîòà h_¤min=43^î06’.

21.03 â ò.ξ Ñîíöå ðóõàºòüñÿ ïî åêâàòîðó QQ' h_¤=90^î–φ=66^î33’.

21.06 â ò.a Ñîíöå áóäå â ε, îï³âäí³ â çåí³ò³ h_¤max=90^î.

22.12 â ò.g Ñîíöå áóäå â ò.ε‘, òîáòî Z' , h_¤min=90^î–φ–23^î27’=43^î06’.

4. Äëÿ ñïîñòåð³ãà÷à, ùî çíàõîäèòüñÿ íà åêâàòîð³ Çåìë³ (φ=0^î).

Âñ³ ñâ³òèëà, ÿê ³ Ñîíöå, ÿê ñõîäÿòü, òàê ³ çàõîäÿòü. Ïðè öüîìó ñâ³òèëà 12 ãîäèí çíàõîäÿòüñÿ íàä ãîðèçîíòîì ³ 12 ãîäèí – ï³ä íèì. Äåíü äîð³âíþº íî÷³.

Äâà ðàçè íà ð³ê Ñîíöå î ï³âäí³ ïðîõîäèòü â çåí³ò (21 áåðåçíÿ, 23 âåðåñíÿ), h_max=90^î.

Ç 21.03 ïî 23.09 Ñîíöå íà åêâàòîð³ êóëüì³íóº îï³âäí³ íà ï³âí³÷ â³ä çåí³òó, à ç 23.09 ïî 21.03 – íà ï³âäåíü â³ä çåí³òó. h_min=90^î–23^î27’=66^î33’ (öå áóäå 22.06 ³ 22.12)